Historia

historiaPowstanie Parafii : 1782 r.
Budowa Kościoła : 1782 – 1786 r.
Budowa wieży kościelnej : 1851 – 1852 r.
Rozbudowa Kościoła (dobudowa prezbiterium): 1912 r.

Historia Parafii

Historia Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce jest związana z ruchem reformacyjnym, zapoczątkowanym w Niemczech przez ks. Marcina Lutra i stopniowo ogarniającym kraje europejskie. Hasła reformacyjne dotarły do Polski bardzo wcześnie. Pisma Lutra przywozili z sobą kupcy oraz studenci wracający do domu z Wittenbergi i Królewca. Kazania ewangelickie głoszono już w 1518 roku.

w Gdańsku i Jaworze na Dolnym Śląsku. Idee reformacyjne przyjmowali najpierw uczeni i mieszczanie, a nieco później szlachta. W niektórych rejonach kraju ogarnęły one również szerokie rzesze ludności wiejskiej.

Nadzwyczaj prędko hasła reformacji wittenberskiej dotarły na Śląsk. W 1523 roku, a więc niespełna pięć lat po wystąpieniu ks. Marcina Lutra przeciwko średniowiecznej praktyce sprzedawania odpustów, a w dwa lata po sejmie w Wormacji, rada miejska we Wrocławiu powołała na stanowisko proboszcza ewangelickiego przy kościele Marii Magdaleny byłego mnicha Jana Hessa, który głosił kazania w duchu reformacji wittenberskiej.

Z Dolnego Śląska i Krakowa dotarły hasła reformacyjne na Śląsk Cieszyński, gdzie zyskały one dużą popularność szczególnie w ostatnich latach panowania księcia cieszyńskiego Kazimierza II, a przede wszystkim od 1545 roku po objęciu władzy przez Wacława III Adama. Tutaj naukami reformacji przejął się lud, dlatego kontrreformacja za rządów Habsburgów nie zdołała ich wykorzenić.

W Jaworzu i w Jasienicy już w XVI wieku istniały ewangelickie parafie. W Jaworzu istniał kościół drewniany. Z tego czasu znane są tylko dwa nazwiska pastorów . Byli nimi ks. Lorentius w Jaworzu i ks. Jan August Nesitius w Jasienicy i Jaworzu.

W wyniku kontrreformacji 17.04.1654 zostały ewangelikom w Jasienicy i Jaworzu odebrane kościoły.

W latach 1654 – 1709 ewangelicy Śląska Cieszyńskiego pozbawieni byli kościołów. Miejscami spotkań na nabożeństwach stały się tajemne miejsca w górach: na Równicy, Bukowej, Lesznej Górnej, Cygańskim Lesie w Bielsku Białej i tzw. „Uroczysku” na zboczu Borowiny w Jaworzu.

W 1709 roku cesarz austriacki Józef I wydał zezwolenie na budowę kościoła w Cieszynie. Odtąd ewangelicy z całego Śląska Cieszyńskiego posiadają swój jedyny kościół, do którego mogą legalnie uczęszczać na nabożeństwa.

Po ogłoszeniu przez cesarza Austrii Józefa II tzw. Patentu Tolerancyjnego w 1781 roku ewangelicy Śląska Cieszyńskiego mogli w swoich miejscowościach budować Domy Modlitwy (bez wieży i dzwonów).

W Jaworzu ówczesny właściciel hrabia Jerzy Laschowski ofiarował parcelę pod Dom Modlitwy, szkołę, plebanię i zabudowania gospodarcze oraz większość materiału na ich budowę.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA12.03.1782 roku odbyło się poświęcenie kamienia węgielnego pod budowę Domu Modlitwy, aktu poświęcenia dokonał ks. T. Barthelmus z Cieszyna. Budowa trwała 4 lata do 1786 roku

Na mocy ogłoszonego przez cesarza Franciszka Józefa I Patentu Cesarskiego ewangelicy w Jaworzu przystąpili 01.05.1851 roku do budowy wieży kościelnej. Budowę zakończono rok później i umieszczono w niej dzwon ofiarowany przez hrabiego A. Saint Genois w 1794 roku, a w 1862 roku zawieszono dwa kolejne. W 1880 ewangelicy założyli w Jaworzu swój cmentarz.

W 1912 roku parafia dokonała przebudowy kościoła, dobudowując prezbiterium (część ołtarzową).

Do Parafii oprócz Jaworza należą ewangelicy okolicznych wiosek: Jasienicy, Świętoszówki, Bierów i Grodźca Śląskiego (a do 1992 roku z Wieszcząt, Roztropic, Łazów, Bielowicka) oraz z części Bielska-Białej.

Parafia posiada kościoły w Jaworzu i Jasienicy oraz kaplicę w Świętoszówce.

Od powstania Parafii w 1782 roku proboszczami w Jaworzu byli:

Ks. Jan Kłapsia
Ks. Jan Chmiel
Ks. Franciszek Czjżek
Ks. Jerzy Filipek
Ks. Herman Kotschy
Ks. Paweł Wałach
Ks. Jerzy Ruśniok
Ks. Jan Lasota
Ks. Artur Gerwin
Ks. Hugon Pudell
Ks. Jan Lasota
Ks. Ryszard Janik
Ks. Władysław Wantulok

1782 – 1800
1800 – 1808
1808 – 1827
1827 – 1837
1837 – 1897
1897 – 1907
1907 – 1909
1910 – 1932
1932 – 1939
1939 – 1945
1945 – 1961
1961 – 1995
od 1995